Ovih dana, nedaleko od Mokranjskih stena, treću godinu zaredom sprovode se sistemska istraživanja multikulturalnog lokaliteta “Potkopine” gde je život započeo 4.000 godina PNE. Na ovom mestu ima tragova života i naseobina iz perioda bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba, ali i iz srednjevekovnog perioda, doba Vizantije. Istraživanja sprovode stručnjaci Arheološkog instituta iz Beograda u saradnji sa Muzejom Krajine.
Reč je lokalitetu značajnom za čitav region o kojem su objavljeni radovi u dva inostrana stručna časopisa i u nedavno promovisanoj monografiji “Kulturna stratigrafija proistorijskih lokaliteta Negotinske Krajine“, ističe dr Aleksandar Kapuran, rukovodilac istraživanja.
Na lokalitetu “Potkopine” pronađeni su brojni ostaci predmeta iz bakarnog, brozanog i gvozdenog doba koji potvrđuju pretpostavke o praistorijskim naseljima i životu na ovim prostorima.
Ovih dana, u neposrednoj blizini lokaliteta otkrivena je nekropola iz srednjeg veka sa grobovima ukopanim u objekte koji potiču iz vizantijskog perioda. Iz jednog groba danas su uzeti uzorci ostataka za DNK analizu za projekat “Etnogeneza Srba” koji radi Institut za mikrobiologiju Srbije.
"Radimo analizu populacije u različitim periodima za genetsku bazu podataka na osnovu koje ćemo doći do opštih znanja o mogracijama i savremenoj populaciji", ističe Slobodan Davidović, iz Instituta za molekularnu genetiku i genetski inženjering iz Beograda.
Inače, kako ističu stručnjaci iz Arheološkog instituta veliki problem i štetu na samom lokalitetu prave nelegalni tragači koji vođeni legendama o skrivenom blagu uništavaju nalaze.
"Iako se na ovim lokalitetima ne može naći ništa, uslovno rečeno vredno, tragači za zlatom su potpuno uništili malo vizantijsko utvrđenje i sve slojeve na njemu. Time su napravili ogromnu štetu nama istraživačima, ali i kulturnom blagu ovog kraja", podseća dr Aleksandar Kapuran.
Ovogodišnja istraživanja na lokalitetu “Potkopine” sa 400.000 dinara finansira Ministarstvo kulture, dok je 350.000 dinara obezbedio Muzej Krajine.
Istraživanja na lokalitetu “Potkopine” počela su 2011. godine kada je u okviru projekta američkog Univerziteta “Lorens” iz Kanzasa otkriveno da na tom mestu ima ostataka iz metalnog doba i vizantijskog perioda.
